Майстар па ткацтву Верхнядзвінскага Дома рамёстваў Валянціна Леанідаўна Шумская валодае многімі відамі народных рамёстваў.
У 1989 годзе Валянціна Леанідаўна паступіла ў смаленскае вучылішча на спецыяльнасць выканаўца мастацка-афармленчых работ. Пасля заканчэння спрабавала ўладкавацца на працу ў родным Верхнядзвінску, аднак такія спецыялісты не патрабаваліся. Дзяўчыну прынялі на фабрыку мастацкіх вырабаў ткачом-умельцам. І гэта аказалася яе прызваннем.
Ткацтва… Працэс гэта няпросты, працаёмкі, патрабуе цярплівасці, руплівасці і ўважлівасці. Рамяству дзяўчына вучылася ў Лідзіі Пятроўны Прашкевіч. Дзякуючы ёй у той час актыўна развівалася шасцінітовае двухуточнае ткацтва, якое імітуе пераборную вышыўку: «твар» і выварат адрозніваюцца, але выглядаюць аднолькава акуратна, і менавіта гэта стала адметнай рысай Верхнядзвінскага ткацтва.
Пазней, калі Валянціна ў 1992 годзе часова працавала загадчыкам Жыгулёўскага сельскага клуба, ёй давялося трапіць на абласныя курсы па саломапляценню. Там і “захварэла” гэтым самабытным відам творчасці.
З 2002 па 2010 гады Валянціна Леанідаўна займала пасаду дырэктара Дома рамёстваў. Творчасцю па-ранейшаму захаплялася і асвоіла нямала сакрэтаў народных промыслаў. Прыйшоў у Дом рамёстваў майстар па габеленах – навучылася ткаць габелены. З’явіўся спецыяліст па кераміцы – асвоіла і гэта мастацтва. Па-першае, новая справа захапляла. Па-другое, Валянціна Леанідаўна зразумела: каб з майстрам размаўляць на адной мове, разумець яго творчасць, трэба самому засвоіць навыкі яго рамяства.
Сёння майстрыцы падуладны амаль усе віды народнай творчасці: ткацтва на кроснах, ручное ткацтва на раме – габелен, саломапляценне, лепка з гліны, вязанне, вышыўка традыцыйная і атласнымі стужкамі.
У 2018 годзе Валянціна Шумская прадставіла слайд-прэзентацыю па ткацтву на абласным фестывалі рамесніцкай культуры, які адбыўся ў Ідрыцкім Доме культуры Себежскага края. У прысутных была магчымасць падзівіцца на тое, што падуласна ўмелым рукам верхнядзвінскіх майстроў.
Творы Валянціны Леанідаўны выкананы на высокім прафе-сійным мастацкім і тэхнічным узроўні, з традыцыйным нацыянальным беларускім каларытам.
У раённым Доме рамёстваў ёсць два ткацкіх станка. Той, якім карыстаецца Валянціна Леанідаўна, – фабрычнай выт-ворчасці, мадэрнізаваны, але набліжаны да традыцыйнага. Другі – аўтэнтычны, прыкладна ХІХ стагодзя, і ўсё яшчэ рабочы, трэба толькі заправіць. А гэта задача не з лёгкіх: на падрыхтоўку кроснаў да працы патрэбна да двух дзён! Напэўна, таму і вучняў па ткацтву на кроснах пакуль што няма. Затое знайшлося нямала жадаючых ткаць габелены. Гэта тэхналогія прасцей, ды і прастор для творчасці большы – набор малюнкаў не абмежаваны пэўнай колькасцю геаметрычных узораў, можна зрабіць нават партрэт, калі хопіць майстэрства. У снежні лепшыя работы Валянціны Леанідаўны і яе выхаванцаў з гуртка «Ткацтва» былі прад-стаўлены на суд віцебскіх гледачоў на выставе габеленаў «Тканыя гісторыі».
Таленты Валянціны Леанідаўны не абмяжоўваюцца творчасцю. Яна – прыёмная шматдзетная маці. Спачатку ў сям’і з’явіліся дзяўчынкі-блізняты з Асвейскага прытулку, затым да іх далучыліся яшчэ дзве родныя сястрычкі з той жа сям’і. Валянціна Леанідаўна навучыла дзяўчынак шыць, вышываць, вязаць, працаваць з саломкай.
Метадыст па ткацтву Дома рамёстваў Валянціна Шумская з легкасцю і спрытам выконвае адразу некалькі спраў. Скончыла ткаць ручнік – узялася за габелен, затым занялася вырабам сувеніраў з саломкі. Сувеніры ад Шумской – заўсёды выдатны падарунак. Адным словам, любая справа, за якую бярэцца Валянціна Шумская, становіцца яе любімым заняткам.
С. МАЛАХОЎСКАЯ,
дырэктар Верхнядзвінскага раённага Дома рамёстваў.